üm kadınların endişe ettiği hastalıkların başında meme kanseri geliyor. Tedavide başarı için en önemli faktörlerden biri erken tanıdır. Her ay düzenli olarak kendi kendimize ya da bir doktor yardımıyla yapılan meme muayenesi, erken kanser teşhisi ve gerekli tedaviyi mümkün kılmaktadır. İstatistikler her sekiz kadından birinin hayatı boyunca bir defa meme kanserine yakalandığını ortaya koyuyor. Neyse ki; geç kalmadan, basit çözümler ile meme kanseri riskini azaltmak mümkün.
Meme kanseri nedir?
Meme kanseri, meme dokusundaki hücrelerden gelişen kanserlerdir. Meme dokusunun herhangi bir yerinden kaynaklanabilir. Süt bezlerinde ve sütü meme başına taşıyan kanalları döşeyen hücreler arasında kontrolsüz şekilde çoğalmadan meydana geliyor.
Belirtiler
Meme kanserinin en büyük sinyali; memede ele kitle gelmesi. Kanserli kitleler, diğer şişliklerden sert yapılı, düzensiz kenarlı ve pürtüklü yüzeyi ile ayırt edilebiliyor. Bunun dışında;
- Meme başı derisinde soyulma ve kabuklanma,
- Tek memeden veya tek kanaldan kanlı akıntılar gelmesi,
- Meme başlarında içe doğru çekilme, çökme veya şekil bozukluğu,
- Meme cildinde aniden ortaya çıkan kızarıklık ve yaralar
gibi belirtiler de meme kanseri riski taşıyan bulgulardır.
Meme kanseri riskini artıran faktörler
Yaş
Meme kanseri her yaşta görülebilmekle birlikte çoğunlukla 50 yaş ve üzerinde görülüyor. 35 yaş ve altında rastlanma sıklığı daha az. 2000-2004 yılları arasındaki Amerikalı kadınlardaki meme kanseri insidansı 30-34 yaş grubunda 100 binde 25 iken, 45-49 yaş grubunda 100 binde 190’a ve 70-74 yaş grubunda ise 100 binde 455’e yükseliyor. Herediter (kalıtsal) meme kanseri veya genetik bozukluklar nedeniyle oluşmuş meme kanserleri genç yaşlardaki kadınlarda daha sık görülüyor.
Aile Hikayesi
Özellikle anne tarafından birinci derece akrabasında (anne, teyze, anneanne, kızı) meme kanseri hikayesi olması önemli bir risk faktörü kabul ediliyor. Bu akrabaların bu hastalığa menopoz öncesi yakalanmaları ve/veya çift taraflı meme kanseri olmaları, riski daha da artıyor.
Ojen Hormonu
Bir kadın ilk adetini ne kadar erken görürse (örneğin 12 yaştan önce) ve menopoza ne kadar geç girerse (örneğin 55 yaş), meme kanserine yakalanma riski o kadar artıyor. Doğum kontrol hapı kullanmanın da çok düşük oranda olsa bile meme kanseri riskini artırdığı düşünülüyor.
Menopoz Sonrası Hormon Tedavisi
Menopoz dönemindeki, sıcak basması gibi sorunların önlenmesi amacıyla kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarınca uzun süreli reçete edilen (5 yıl veya daha fazla süreyle) östrojen ve medroksiprogesteron
asetat içeren kombine hormon ilaçları, meme kanseri riskini sadece östrojen içeren hormon ilaçlarına kıyasla daha çok artırıyor.
Meme Kanseri Hikayesi
Bir kadının bir memesinde daha önce kanser gelişmiş olması, ileride diğer memesinde de kanser gelişmesi riskini yaklaşık 2 kat artırıyor. Bununla birlikte çocukluk çağında başka kanserler nedeniyle (lenf kanseri vb.) göğüs ışınlaması geçirenlerde, meme kanseri görülme sıklığı artıyor.
Beslenme ve Çevre Faktörleri
Yağ bakımından zengin beslenme şekli ve kilo alma, özellikle menopozdaki kadınlarda meme kanseri riskini artırıyor. Alkol kullanımı (günde bir kadehten fazla) yine riski artırırken, sigaranın etkisi hala tartışılıyor. Düzenli egzersiz ve fiziksel aktiviteninse meme kanseri riskini azalttığı biliniyor.
Meme kanserinde erken teşhisin önemi
Meme kanserinin tanısı ne kadar erken konursa, tedavi edilmesi o kadar kolay ve iyileşme şansı da o kadar yüksek olur. Meme kanseri, yayılmadan önce, erken tespit edilirse tedavide yüksek oranda yüz güldürücü sonuçlar almak mümkün. Her 3 yılda bir mamografi yaptırıyor olsanız bile, yine de göğüslerinizin normalde nasıl göründüğü ve nasıl hissedildiğinden emin olmalısınız. Memeyi tanıma basit anlamıyla, memelerinizin normalde nasıl göründüğünü ve ayın farklı zamanlarında nasıl hissettiğinizi bilmek anlamına gelmektedir. Sizin için normal olmayan bir değişiklik fark ettiğinizde bu durumu geçiştirmemeli ve mutlaka doktora başvurmalısınız.
Kimlere Kalıtsal Meme Kanseri Riski için Test Yapılmalı?
- Ailesinde en az iki ya da daha fazla kadında 50 yaş öncesi meme veya yumurtalık kanseri bulunanlara.
- Birinci, ikinci ya da üçüncü derece akrabalarında 50 yaş öncesi meme kanseri veya herhangi bir yaşta yumurtalık kanseri bulunanlara.
- Birinci veya ikinci derece akrabalarında meme ve yumurtalık kanseri birlikte bulunanlara.
- İki taraflı meme kanseri olan birinci derece akrabası olanlara.
- Bir erkek akrabasında meme kanseri bulunanlara.
- Meme kanseri açısından riskli etnik gruplara mensup olanlara.
